Yapı Bilgi Modellemesi (YBM) Nedir ?
Building Information Modelling (BIM) ya da Türkçeye çevrilmiş adıyla Yapı Bilgi Modellemesi (YBM), bina yapılarının tasarımını, uygulamasını ve çalışmasını optimize etmek için kullanılan bir yöntemdir.
YBM’nin temeli, zaman, maliyet, kullanım gibi daha fazla bilgi eklenerek geliştirilebilen bir 3D bilgisayar modeli tarafından oluşturulur. YBM’deki “Bilgi” anlamına gelen “I”, farklı proje ortakları tarafından farklı şekilde kullanılabilir.
Sonuç olarak proje, proje yaşam döngüsü boyunca kullanılabilecek, koordineli bir dizi bilgi açısından zengin YBM modeli üretir. Dolayısıyla YBM bir yazılım paketi değil, bir çalışma, işbirliği, tasarlama, yönetme, inşa etme ve işletme yöntemidir.
Tüm dünyada farklı kurumlar ve uygulayıcılar tarafından kabul edilen ABD Ulusal YBM Standartları Komitesi (NBIMS) tarafından tanımlanan YBM tanımı şu şekildedir: “Yapı Bilgi Modellemesi, bilgi için paylaşılan bir bilgi kaynağı oluşturan bir tesisin fiziksel ve işlevsel özelliklerinin dijital temsilidir. En erken tasarımdan yıkıma kadar yaşam döngüsü boyunca kararlar için güvenilir bir temel oluşturur.”
YBM, tesisi önce sanal olarak sonra fiziksel olarak inşa etmeye izin veren bir konsepttir. Bu şekilde proje ortakları projeyi uygulamadan önce algılayabilir ve performansını değerlendirebilir. Koordinasyon sorunlarının projenin çok erken bir aşamasında çözülmesi, önemli ölçüde zaman, maliyet ve enerji tasarrufu sağlar. Gelişmiş programlama, tahmin ve tesis yönetimi yetenekleriyle, YBM için yepyeni bir fırsatlar dünyası açıldı.
Yapı Bilgi Modellemesi (YBM) Süreci
Ayrıca, YBM süreci insan işçiliğine odaklanan uygulamalardan daha arttırılmış ve modern bir makine işçiliğine geçiş fırsatı sağlamaktadır. Böylelikle, inşaat firmalarının hızlı bir şekilde simülasyonlar (zaman / maliyet / inşa edilebilirlik) oluşturarak zamandan ve paradan tasarruf etmeleri için bir temel sağlar. Daha ayrıntılı olarak, YBM süreci projenin tüm yönlerini kolaylaştırır ve dört ana sürece ayrılabilir:
- Sahibinin projeyi doğru bir şekilde anlamasını sağlayan süreçler
- Projenin tasarım, geliştirme ve analizini sağlayan süreçler
- Projenin inşaatının yönetimini sağlayan süreçler
- Projenin fiili kullanımı sırasında operasyonlarının yönetimi ile ilgili süreçler
Yapı Bilgi Modellemesi (YBM)
Olgunluk Seviyeleri
Bu arada, YBM’nin 4 farklı olgunluk seviyesi vardır. Bu aşamalar: 1) Yönetilemeyen CAD, 2) Aşama 1: 2D ve/veya 3D’de yönetilen CAD, 3) Aşama 2: Verilerle yönetilen, ancak ayrı disiplin modellerinde oluşturulmuş 3B ortam ve 4) Aşama 3: İnşaat sıralaması, maliyet ve yaşam döngüsü yönetimi bilgileriyle tek, çevrimiçi, proje modeli olarak sıralanabilir. Aşağıda YBM Gelişim aşamalarına Dair detaylı açıklamalar verilmektedir.
Aşama 0 (Düşük İş birliği)
Bu seviyesi, iş birliğinin düşük olduğunu veya hiç olmadığını göstermektedir. Esas olarak üretim verileri için yalnızca 2D CAD taslak çizimi kullanılmaktadır. Çıktı, yalnızca kağıt ve birlikte çalışmayan elektroniklerden oluşur ve üretim sürecindeki en temel adım olarak kabul edilmektedir. İhmal edilebilir miktarda iş birliği bulunmaktadır. Bu seviyede 2D çizimler kullanılsa da üretilen bilgi modelleri paylaşılmamaktadır.
Aşama 1 (Kısmi İş birliği)
Bu seviyede hem konsept çalışması için 3D CAD hem de onay dokümantasyonu ve üretim bilgilerinin taslağı için 2D çizimler kullanılmaktadır. Veriler, genellikle bir yüklenici tarafından yönetilen ortak bir ortamdan paylaşılmaktadır. Halihazırda birçok şirket projelerini bu şekilde yürütmektedir. Ortak Veri Ortamı (Common Data Environment: CDE), proje verilerini barındıran bir ortamda çevrimiçi olarak paylaşılan bir ortamdır. Yine de bu seviyede oluşturulan modeller tüm paydaşlar için mevcut değildir.
Aşama 2 (Daha Fazla İş birliği)
İlgili tüm paydaşlar 3D modeller kullanmaktadır ancak aynı paylaşılan model üzerinde çalışmak zorunda değildir. Tasarım verileri ortak bir dosya formatı aracılığıyla paylaşılarak, birleşik bir YBM modelinin oluşturulmasına olanak tanımakta ve bu model daha sonra çakışmalara karşı kontrol edilebilmektedir. Bu seviyede 4D (zaman yönetimi) ve 5D (bütçe hesaplama) olmak üzere iki yeni boyut bulunmaktadır. Bu seviyede iş birliği önemli olsa da paydaşlar kendi CAD modellerini kullanabilmektedir. Ancak ortak bir dosya türü tüm tasarım verilerini içermelidir. Böylece tüm ilgili taraflar verileri görüntüleyebilir ve değiştirebilirler. Ayrıca İngiltere 2016 yılına kadar tüm firmaların en azından bu aşamaya geçmesini hedeflemektedir.
Aşama 3 (Tam İş birliği)
Bu düzeyde disiplinler arasında tam bir iş birliği vardır. Merkezi olarak barındırılan tek bir paylaşılan model, tüm paydaşların modele erişmesini ve herhangi bir veriyi değiştirebilmesini sağlamaktadır. Bu düzeyde, çelişkili verileri ortadan kaldırmak mümkündür. İngiltere inşaat
sektörünün hedeflerinden biri, nihayetinde YBM Seviye 3’e ulaşmak ve bulut tabanlı bir ortamda tam entegrasyon (iBIM) elde etmektedir. Bu seviyede YBM’nin 6D (Sürdürülebilirlik) ve 7D (tesis yönetimi) eklenmesi yaygın olarak beklenmektedir. Genel olarak, 6D boyutunun, endüstrinin uçtan uca süreçlerini ilerletmesi beklenmektedir. Tam iş birliğinin görüldüğü bu aşamada en önemli problem ise, YBM sahipliği ile ilgili olarak telif hakkı ve sorumlulukların belirlenmesi alanında geliştiği belirtilmektedir .
Kaynak, kendi lisans tezimdir. Daha fazlası için KushaEngineering web sitesini takipte kalın.
İlk Yorumu Siz Yapın